Dịp đầu xuân sau Tết Nguyên Đán, rất nhiều người vào Hà Tĩnh trẩy hội, thăm quan và đồng thời tận dụng cơ hội này để cắt cho mình một vài cặp lộc nhung hươu tươi roi rói, trắng hồng để ngâm cho mình một bình rượu bồi bổ cơ thể.
Kể từ những năm 80, huyện Hương Sơn, Hà Tĩnh đã được quy hoạch kinh tế là vùng trọng điểm để nuôi hươu sao lấy nhung. Đây được đánh giá là vùng đất có điều kiện địa lý, môi trường và khí hậu cực kỳ thuận lợi cho hươu sao sinh trưởng, phát triển. Mặc dù sau này, ở một số tỉnh thành khác như Ninh Bình, Thái Bình, Nghệ An, Bình Dương, Đồng Nai… cũng có phát triển nuôi hươu sao lấy nhung nhưng chất lượng của nhung hươu Hương Sơn vẫn được đánh giá và công nhận là tốt hơn cả.
Trên địa bàn tỉnh Hương Sơn, hiện nay số lượng cá thể hươu sao đã tăng lên đáng kể, ngoài quy mô nuôi hộ gia đình thì nhiều người còn đầu tư trang trại quy mô bán hoang dã với số lượng đàn hươu lên đến cả ngàn con. Theo thống kê mới nhất, số lượng hươu của Hương Sơn đã lên tới hơn 20.000 con hươu đực cho sản lượng hơn 10 tấn nhung hươu mỗi năm, thu về hàng chục tỷ đồng trên toàn huyện.
Kể từ khi hươu sao được nuôi tại Hương Sơn, Hà Tĩnh đã giúp bà con nơi đây trở lên no đủ, nhiều gia đình giàu có hơn. Giá nhung hươu mỗi năm cũng đều tăng nhẹ, như trong năm 2019 này, giá nhung hươu dao động trong khoảng từ 12 triệu cho tới 16 triệu cho mỗi kg nhung hươu tùy loại. Mỗi năm hươu đực cho cắt nhung một lần, nhưng với mức giá hiện nay và trọng lượng trung bình mỗi cặp nhung rơi vào khoảng 5-6 lạng thì cũng đủ tạo lại cho những hộ chăn nuôi hươu sao ở đây.
Theo lời kể của những người chủ trang trại hươu sao Hà Tĩnh, nuôi hươu không quá khó, đây cũng là loài vật ít khi bị bệnh, có sức miễn dịch, đề kháng cao. Tuy nhiên hươu sao lại khá kén ăn, rất thích ăn những loại lá cây chát và đắng, không ăn những loại cám tăng trọng nên thức ăn cho hươu sao hoàn toàn là từ tự nhiên, thường là cỏ voi, lá mít, lá xoan, các loại rau củ khác, bột sắn, bột ngô và được đầu tư hơn thì là những loại lá cây rừng.
Hươu sao khi được nuôi theo quy mô bán hoang dã, chăn thả trên đồng cỏ thì sẽ cho chất lượng nhung hươu tốt hơn vì đời sống khá giống trong tự nhiên, hươu sẽ có thể chất tốt hơn hươu nuôi nhốt rất nhiều. Cũng vì điều này nên nhiều người khi vào trực tiếp Hương Sơn sẽ thích đến những trang trại lớn để cắt nhung trực tiếp. Hơn nữa tại đây số lượng đàn hươu lớn nên cũng dễ dàng để chọn lựa cặp nhung hợp ý hơn.
Thông thường hươu sẽ cho nhung nhiều nhất vào khoảng tháng 2- 4 âm lịch, sau đó số lượng hươu cho cắt nhung sẽ thưa dần cho tới cuối năm. Thời gian để nhung phát triển đủ để cắt là sau 45-50 ngày tuổi. Những con hươu mới được 2-3 tuổi sẽ cho những cặp nhung nhỏ, khoảng 2-3 lạng nhưng với những con già hơn sẽ cho những cặp nhung gác sào có trọng lượng lên tới 5-8 lạng, thậm chí có con có những cặp nhung nặng đến gần 2kg.
Khi cắt nhung hươu, người ta thường lùa hươu vào một chuồng nhỏ, cần tới 3-4 người mới cắt được 1 cặp nhung. Trước hết cần khống chế con hươu đực, cần 2-3 người giữ và ghì chặt hươu xuống dưới sàn chuồng, còn 1 người sẽ dùng cưa để cưa nhanh cặp nhung. Đây phải là một người có kinh nghiệm nếu không khi cưa sẽ dễ khiến nhung bị gẫy, dập khiến giá trị lộc nhung bị giảm. Trong quá trình cắt nhung hươu người ta cũng thường chuẩn bị sẵn 1 chiếc chậu, khay hay bát để hứng huyết nhung hươu. Loại huyết này có thể dùng để ngâm rượu uống rất tốt cho sinh lý hoặc sấy khô thành một vị thuốc đông y khác gọi là huyết nhung phấn cũng có rất nhiều tác dụng.
Lộc nhung hươu được đánh giá là một vị thuốc đại bổ, có nhiều tác dụng chữa bệnh trong đông y. Tuy nhiên khi sử dụng cần phải chú ý tới cách dùng và liều lượng. Đối với mỗi cá nhân, mỗi đối tượng người dùng lại có những thay đổi khác nhau. Ngoài ra người bị bệnh cao huyết áp, bị suy gan, suy thận nặng, béo phì thì cũng không được dùng nhung hươu.
Để cắt nhung hươu tại Hương Sơn, Hà Tĩnh, các bạn có thể ghé qua trang trại hươu sao Tamsoa tại xã Sơn Giang, Hương Sơn, Hà Tĩnh để cắt nhung hươu trực tiếp. Liên hệ với số Hotline 0933 583 666 để hẹn trước hoặc có thể đặt lịch cắt nhung hươu tại tamsoa.com/dat-lich-di-cat-nhung-huou.
